منظور از بهینه سازی دیسک سخت چیست؟ دیسک سخت یکی از منابع اصلی سیستم است که دقیقاً بر کارایی سیستم اثر میگذارد. انجام هر کاری که دیسک سریعتر بتواند گردش کند و مؤثرتر کار کندباعث افزایش کارایی سیستم میشود. بهینه سازی دیسک شامل کنار هم قرار دادن اطلاعات برای افزایش سرعت دسترسی به آنها و نیر پاکسازی فایلهای قدیمی وبلااستفاده برای صرفه جویی در فضای دیسک است.

برای انجام این اعمال از دو برنامه ی Disk Defragmenter و Disk Clean Up استفاده میکنیم.

Disk Cleanup: همیشه تعدادی از برنامه ها بر روی سیستم موجود هستند که فایلها کمکی (Temporary Files) ایجاد میکند در حالیکه فقط یک بار به آن نیاز دارند و دفعات بعدی این فایلها عملاً بلااستفاده بوده و تنها فضای هارد را اشغال میکنند که حذف آنها به آزادسازی فضای هارد فوق‌العاده کمک میکند. بطور مثال برنامه های کاوشگر اینترنت (مثل Internet Explorer) و واژه پردازها(مثل Word) از برنامه های معروف تولید کننده فایلهای Temp هستند.

اجرای برنامه: برنامه را از مسیر برنامه های سیستمی ویندوزStart>All Programs>Accessories>System Tools اجرا کنید.

از قسمت Select Drive درایوی که میخواهید پاکسازی شود را انتخاب کنید. انواع فایلهایی که میتوان حذف کرد در قسمت Files To Delete نمایش داده میشود، همچنین فضایی که این فایلها اشغال کرده اند و نیز نام فایلهایی که حذف میشوند(View Files) قابل تشخیص است.در زیربرگ More Options امکان حذف اجزاء ویندوز(Windows Component) و برنامه های نصب شده کاربر(Installed Programs) و نیز پاک کردن اطلاعات بازیابی اطلاعات و لغو آخرین تغییرات(System Restore) وجود دارد.

 Disk Defragmenter: Fragment به معنی تکه تکه شدن دیسک است. هر زمان که با ویندوز کار میکنید ویندوز برای ذخیره سازی فایلها محل جدیدی روی دیسک پیدا میکند ضمناً بعد از مدتی کار کردن با سیستم و پاک کردن فایلها فضای خالی بین اطلاعات موجود در دیسک بوجود می آید که ممکن است ویندوز نتواند بعداً از آنها استفاده کند. برای ذخیره سازی فایلهای بزرگ نیر، چنانچه محل مناسبی بطور پیوسته روی دیسک نباشد ویندوز فایل را به قطعاتی تقسیم کرده و در قسمت های مختلف دیسک ذخیره میکند و در این حالت تکه تکه شدن دیسک اتفاق می افتد. این مسأله بر کارایی اثر مستقیم دارد چرا که برای خواندن یک فایل قطعه قطعه شده باید هد هارد چندین به مکانهای مختلف جابجا شود. برنامه ی Disk Defragmenter سعی دارد که اطلاعات پراکنده ی سطح دیسک را کنار هم قرار داده و سطح دیسک را یکپارچه کند.

نکته:این برنامه دو مشکل دارد: اول اینکه فقط بر روی درایوهای محلی کار میکند و نمی تواند از راه دور و بر روی درایوها شبکه عمل کند و دوم اینکه وابسته به نسخه ی ویندوز است و باید با نسخه ی ویندوزی که از آن استفاده میکنید هماهنگ باشد.

اجرای برنامه:

1-     برنامه را اجرا کنید، لیستی از درایوهای شما را نمایش میدهد و نیز آمارهایی از نوع قالب بندی(فرمت)، ظرفیت کل، میزان فضای آزاد و درصد فضای آزاد.  اولین گام برای یکپارچه کردن سطح دیسک این است که مطمئن شوید درایو به این عمل احتیاج دارد.

2-دکمه Analyze را بزنید. این عمل باعث تحلیل اطلاعات موجود بر روی دیسک و بررسی نیاز یا عدم نیاز به عمل Defrag میشود بطوریکه ممکن است به شما پیغام بدهد در وضعیت فعلی این درایو به این عمل نیازی ندارد. با زدن دکمه View Report گزارش عمل تحلیل را می بینید.

3- در صورت نیاز به انجام Defrag دکمه ی Defragment را بفشارید.